KULE GERGİSİ NEDİR VE NE İŞE YARAR?

KULE GERGİSİ
NE İŞE YARAR?
Kule gergilerinin
amacı, özellikle sert girilen virajlarda amortisör kulelerinde meydana gelen
esnemeleri minimize etmektir. Viraj alınırken amortisör kuleleri normalde
esnerler ve bu da bir miktar çekiş
kaybına (ya da yol tutuşta bir miktar zaafiyete) yol açar. Kule gergileri
amortisör kulelerinde meydana gelen esnemeleri önlemek üzere dizayn
edildiklerinden, viraj alımı sırasında enerjiyi gücün yüklendiği tek bir kuleden alıp diğer kuleye de iletmek
suretiyle paylaştırırlar. Bu, jantları yere paralel tutmaya, o da lastiklerin
yere daha iyi temas etmesine yardımcı olur. Sonuçta, viraj sırasındaki çekiş ve
yol tutuş iyileşir.
AMORTİSOR
KULE GERGİLERİ NE ZAMAN MONTE EDİLMELİDİR?
Montaj sonrasında
elde edilecek performansın otomobiliniz üzerindeki kilometreyle ilgisi
olmamakla birlikte, eğer spor bir otomobil sahibi iseniz otomobilinizi
aldığınız ilk gün en azından ön amortisör kule gergilerini monte etmenizi
öneririm. Ancak, biraz da isteğe bağlı olan bu durum haricinde amortisör kule
gergilerinin muhakkak uygulanması gerekli durumlar da vardır. Kule gergileri ön
veya arka olsun farketmez, sonradan daha büyük jant/lastik kombinasyonlarına
geçildiğinde muhakkak uygulanmalıdır. Daha sert ve kısa olan spor yaylar, daha
sert ve kısa spor amortisörler veya büyük çaplı janta (dolayısıyla daha ince
profilli lastiklere) geçilmesi gibi süspansiyon sistemini etkileyecek
modifikasyonlar sonuçta amortisör kuleleri ve hatta tüm şasi üzerindeki yükü
arttırırlar. Tüm bu uygulamaların sonunda şaside esneme eskiye oranla çok daha
fazla olacaktır. İşte bu modifikasyonların ardından uygulanacak kule gergileri
sadece şasiyi desteklemek ve esnemeyi azaltmakla kalmayacak, aynı zamanda
direksiyonunuz daha hassas olacak ve verdiğiniz komutlara daha çabuk cevap verecektir....
Kule gergisi fabrikasyon olarak ikibin yılından beri bazı markalara takılıyor
honda vti volvo mercedes c serisi vb gibi bazı forumlarda bindiği standart
aracına neden fabrikanın uygulamadığını ordaki mühendislerin aklı bu işlere
basmıyor mu gibi sorulara muhatap oluyoruz .. Mercedes'in tüm amg serilerinde
ferrari,lamborgini bugatti veyron da standart bir uygulamadır yani süper sport
araçlarda bu ürün var ... Bu ekipman bir modifiye ekipmanıdır nasıl spor yay
geniş ölçülü jant lastik bilimum aksesuarı sonradan uygulanıyorsa bu ekipmanda
sonradan uygulanıyor bazı markalar hariç ...
KULE KAPANMASI VE PATLAMASI
Bahsettiğimiz spor
yay takınca yada geniş ölçülü jant kullanımında amortisör kulelerinin maruz
kaldığı basınç budur ...! Bu basınç kule gergisi tarafından şasiye dağıtılmazsa
olası sonuçlardan biride kule patlamasıdır !.. Genelde birbirine doğru kapanma
eğilimi gösterir kuleler birbirine doğru kapanırken ön takım bozulur lastikler
dışa doğru açılır .. Dışa doğru açılan lastikler içerden yemeye başlar,yere tam
basamadığı için fren mesafesi uzar kalkışta istenilen verimi vermez en ufak
yağışta patinaj yaparken kışın tutunamaz asfalta...! Kule gergisi spor yay ve
geniş ölçülü jant kullanımında kaçınılmaz bir eklentidir olmazsa olmaz bir
ekipmandır..! Jant lastiğe milyonların harcandığı ülkemizde kule gergisi nin ne
olduğunu bilen sayısı %10 dur ...!!!! Ön podyelere uygulanan kule gergisi arka
podyelerede uygulanabilir ne kadar çok kule gergisi o kadar çok şasi rijitliği
demektir stabil bir yol tutuş lastik eskimesinde ön takım bozulmalarında tabiri
caizse ilaç gibidir ... Biz bu işe başlamadan bmw e30-e36 ve tofaş dışında
Türkiye'de kule gergisi yapılmamaktaydı !... Biz şu an itibarı ile 43 kalıpla
bir yılda 300 e yakın kule gergisi sattık ... Türkiye'deki araç sayısını göz
önünde bulundurunca bu rakam yok denecek kadar azdır...
ÖN VE ARKA KULE GERGİSİ
KULLANIMI
Sürüş sırasında aracın gövdesi birçok yüke
maruz kalır. Hızlanma, frenleme, viraj alma gibi durumlarda araçların şasisi
bükülür, hatta bazı durumlarda şasinin bir tarafı diğer tarafından üç kat daha
fazla yük altında kalabilir. Bu bükülme doğal olarak aracın tutuş kabiliyetini
doğrudan etkiler. Şasi bu yüklere maruz kaldığında aracınızın lastikleri aynı
kuvvetle yere tutunmayacaktır. Viraj alma sırasında gerçekleşen bu bükülme
aracın önden (understeer) ya da arkadan (oversteer) kaymasına yol açabilir.
UNDERSTEER
Ön tekerlekler
tutunmasını kaybetmiş ve aracın dışa doğru kayması söz konusu. Kafadan kayma
aracın arka tarafının sertleştirilmesi ile giderilebilir.
OVERSTEER
Arka tekerlekler
tutunmasını kaybetmiş ve arka taraf kaymaya başlamıştır. Arkadan kayma aracın
ön tarafındaki şasi parçalarının sertleştirilmesi ile giderilebilir.
Çoğu modern otomobil üreticisi önden motorlu,
önden çeker üretim yapmayı tercih ediyor. Motorun ve çekişin önde olmasından
dolayı önden çeker araçlar kafadan kaymaya meyillidir. Lastikler tutuşunu
kaybettiği ve araç dönemediği zaman kafadan kayma gerçekleşir, siz direksiyonu
ne kadar çevirirseniz çevirin artık otomobil gitmek istedğiniz yere değil
virajın dışına doğru kaymaya başlayacaktır. Understeer; kule gergisi (strut
bar) ve daha sert viraj demiri (anti roll bar) takviyeleri ile kontrol altına
alınabilir. Arkadan kaymak (oversteer) aracın arka lastiklerindeki tutuşunu
kaybedip arka kısmın viraj dışına doğru kaymasıdır. Oversteer; gene kule
gergisi (strut bar) ve daha sert viraj demiri (anti roll bar) takviyeleri ile
kontrol altına alınabilir.
NOT: Evet, gergileri sertleştirmek elbette çok işe yarar fakat çok fazla sertleştirmek
de yol tutuşu olumsuz etkiler. Bu yüzden özellikle viraj demirlerini
sertleştirmeden önce iyi bir araştırma yapmanızı öneririm. Çok sert = iyi yol
tutuş anlamına gelmez! Çeşitli gergi tipleri vardır, bunlardan bazıları
ÖN KULE GERGİSİ ( FRONT STRUT BARS)
Özellikle
MacPherson ve monokok şasili araçlarda ön kulelerin daha az esnemesini sağlamak
için kullanılır. Amortisör kulelerinin üzerine monte edilir. Günümüzde birçok
otomobilde MacPherson sistemi kullanılır, yani yay ve amortisor iç içe birlikte
çalışırlar. Bu yüzden aracın bütün süspansiyon yükü kulelere iletilir. Kulesi
yeteri kadar rijit olmayan bir araç esner ve yol tutuşu zayıflar. Kule
gergileri bu yüklerin taşınmasına yardım edip kulelerin esnemesini minimize
eder.
ARKA
KULE GERGİSİ VE ARKA ÜST SÜTUN GERGİSİ (REAR STRUT BAR & REAR UPPER BAR)
Arka kule gergisi de aynı işlevi görür ve sert virajlarda,
frenlemelerde, hızlanmalarda kulelerin esnemesini engeller. Arka kule gergisi
önden çeker araçlarda kafadan kayma eğilimini azaltır. Araştırmaları, testleri
yapılmış ürünleri tercih etmekte fayda var aksi halde şasiyi güçlendireyim
derken daha fazla stres almasına sebep olabiliriz. Arka sütun gergisi daha çok
yüksek tavanlı ve yerden yüksek araçlar; SUV, MPV, hatchback vb. için
tasarlanmıştır. Beş kapılı hatchback'ler, arka bagaj kapağının büyüklüğü
nedeniyle normalden daha güçsüz arka şasiye sahiptir. Bu gergi ile aracın
arkasının daha az esnemesi sağlanır.
ÇAMURLUK GERGİSİ(SIDE
FENDER BAR)
Aracın her iki yanına, çamurluk içlerine monte edilir ve
özellikle viraj alırken şasiye ek destek sağlar. Çoğunlukla araçların ön
şasisi, süspansiyon sisteminden gelen dikey yükleri taşımakla yükümlüdür. Bu
yüzden şasinin bu bölümü, süspansiyonun geri tepme kuvvetlerine karşı yeterince
dirayetli olmadır. Çamurluk gergileri bu önemli bölgeleri destekler ve dikey kuvvetler
karşısında süspansiyonun görevini yapmasına yardımcı olur. Bu yüzden çamurluk
gergileri Mitsubishi Evo ve Subaru Impreza gibi şasileri ciddi yüke maruz kalan
araçlarda standart olarak sunulmaktadır.
ÇAMURLUK GERGİLERİNİN
AVANTAJLARI
Yol tutuşu artırır, yüksek hızda stabiliteyi ve viraj alma
potansyelini geliştirir. Daha iyi frenleme performansı sağlar. Aracın ön
şasisinin güçlenmesine yardımcı olur.
VİRAJ DEMİRİ (ANTI-ROLL BAR / SWAY BAR)
Anti Roll Bar (lower tie bar (sway bar)) yani viraj demiri,
aracın yol tutuşunu önemli derecede etkileyen bir parçadır ve çoğu otomobilde
standart olarak sunulmaktadır. Değişik sertlikte ve kalınlıkta aftermarket
viraj demirleri satılmaktadır fakat daha önce de söylediğim gibi viraj demiri
modifikasyonlarında dikkatli olmak ve araştırmak gerekir. En sert, en iyi yol
tutuş anlamına gelmez! Viraj demirleri aracın alt kısmında süspansiyon
komponentine monte edilir ve bileşenlerini birbirine bağlar. Viraj demiri,
dönüşlerde aracın bir yana yatması yerine mümkün olduğunca düz kalmasını sağlar
ve yüksek süratlerde viraj kabiliyetini önemli şekilde artırır.
ALT ŞASİ GERGİSİ
(LOWER ARM BAR)
Özellikle sert virajlarda şasideki bükülmeyi azaltmak için
takılır. Aracın altında süspansiyon pivot noktalarına monte edilir. Sert viraj
alırken aracın kamber değerlerinin doğru kalmasını sağlar. Önden çeker
araçlarda ön tekerleğin zıplaması (wheel hop) ve torque steer'i azaltır.
Bu kategoride ürün bulunamadı.